over verzwegen adopties in de 20e eeuw in Nederland-Een schoot vol tranen
7 april 2020 – Boekrecensie
Recentelijk las ik het boek van Eugénie Smits van Waesberghe, een (mede-) strijdster voor mensenrechten en gerechtigheid inzake adopties.
De invoering van de Adoptiewet in 1956, op voorstel van de Federatie voor Instellingen voor Ongehuwde Moeders in Kind (FIOM) en International Social Services (ISS-NL), zorgde voor veel leed. Eugenie Smits van Waesberghe laat in haar boek betrokkenen aan het woord. De lezer stapt binnen in een wereld vol leugens, pijn, ontkenning en vernedering. Moeders die onder grote druk hun kinderen ‘afstaan’. Eens volwassen gaan vele kinderen op zoek naar hun afstammingsgegevens en/of hun ouders. Een niet gemakkelijke zoektocht, waarbij vele hindernissen worden opgeworpen. Een traumatische familiegeschiedenis die haar sporen van generatie op generatie overdraagt.
Het is in en intriest te moeten constateren dat dit zwarte hoofdstuk in de Nederlandse geschiedenis had kunnen worden voorkomen.
In 1954 waren er van verschillende kanten grote twijfels bij de noodzaak van een adoptiewet. Kinderrechters zagen in de onherroepelijkheid van adoptie een groot probleem. Het aannemen van de adoptiewet zou een stap terug zijn in de moderne wetgeving, omdat het voorbijging aan het belang van de bloedband en het weten van wie men afstamt. Echter, de politiek liet zich overreden door pressie-groepen die van mening waren dat de gezinsband belangrijker was dan bloed.
Toen in de jaren zeventig het aanbod van kinderen opdroogde, werd de vraag naar adoptie-kinderen verplaatst naar het buitenland. En hetzelfde patroon herhaalde zich. Er ontstond een vraaggestuurde markt, waar kinderen onder dwang of misleiding werden ‘afgestaan’. Of op andere wijzes hun ouders ontnomen.
Zoals Eugenie aangeeft nemen gedane zaken geen keer, maar is het nu tijd voor erkenning. En het leren van fouten. En het dan niet weer doen… de geschiedenis van kinderhandel moet zich niet telkens herhalen.
Ik raad een ieder aan dit belangrijke boek te lezen. Het is een deel van de geschiedenis die we onder ogen moeten zien. Opdat we niet vergeten.
